The Radical One
Φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από τη μέρα που εμφανίστηκε, κάνοντας τη δική της επανάσταση, η πρώτη Yamaha YZF-R1. Δύο χρόνια πριν το κλείσιμο της δεκαετίας του ’90, η Yamaha έκανε μια δυναμική κίνηση ρουά, χτυπώντας δυναμικά στην κορυφή και αλλάζοντας τον χάρτη των supersport μοτοσυκλετών. Κείμενο: Βασίλης Αντζουλάτος, Φωτογραφίες: Yamaha
Πρέπει να υπάρχουν 3 τουλάχιστον διαφορετικοί τρόποι που λέγεται στα Ελληνικά αυτή η μοτοσυκλέτα (“Ρο-Ένα”, “Άρ-Ουάν”, “Άρ-Ένα”) ο πρώτος όμως το “Ρό-Ένα” είναι αυτός που έχει τη μεγαλύτερη σημασία.
Όταν ένας κωδικός εξελληνίζεται τότε η μοτοσυκλέτα γίνεται “δική” μας, κατατάσσεται στα πολύ οικεία αντικείμενα, δείχνοντας και πόση αξία έχει για τον κόσμο.
Η Yamaha R1 θέλησε εκτός από το να επιβληθεί των ανταγωνιστών της να προσφέρει μια σχεδίαση και μια μοτοσυκλέτα (μέσα από επίπονη, χρονοβόρα και πολυέξοδη έρευνα και εξέλιξη) που να στέκεται συνολικά στη νέα εκατονταετία που ερχόταν. Παράλληλα η Yamaha ήθελε να δημιουργήσει ένα μοντέλο ορόσημο.
Η γιαπωνέζικη εταιρία χρησιμοποίησε εκτός από τη βιομηχανική προσέγγιση και λογοτεχνική, γυρίζοντας τις σελίδες των βιβλίων της Ιαπωνικής μοτοσυκλετιστικής ιστορίας, φορτώνοντας την R1 με τεχνολογία, συναίσθημα και χαρακτήρα. Η τεχνολογική καινοτομία συνδυάστηκε με την ομορφιά, η R1 έγινε αυτόματα μύθος, αφήνοντας τον κόσμο άφωνο από την πρώτη μέρα.
Είκοσι χρόνια μετά ο μύθος της Yamaha συνεχίζεται, η κληρονομιά της καινοτομίας και της τεχνολογίας και της σπορτίβικης, άγριας κομψότητας παραμένει ατόφια. Η σπορ ναυαρχίδα του οίκου της Iwata κρατάει το image της εταιρίας σφιχτά στα χέρια της.
Η πρώτη Yamaha YZF-R1, που είναι το πλήρες όνομά της 1000άρας της Yamaha εμφανίστηκε το 1998, με επικεφαλή σχεδίασης τον αρχιμηχανικό Kunihiko Miwa. Μπορεί να πει κάποιος ότι στην πραγματικότητα ήταν η απάντηση στην πρόκληση του πανάλαφρου Honda CBR900RR, έργο του άλλου μεγάλου Γιαπωνέζου αρχιμηχανικού, του Tadao Baba.
Πριν από τον ερχομό του R1 συγκρίνοντας το 900 της Honda το υπάρχον YZF1000R Thunderace της Yamaha έμοιαζε μεγάλο και ράθυμο, το ίδιο ίσχυε κι αν σύγκρινες την εμφάνισή τους, στήνοντας τις μοτοσυκλέτες δίπλα-δίπλα. Το 900RR ήταν ένα κοφτερό λεπίδι και το YZF ένα “σπορ τουρισμού”.
Ήταν λοιπόν το CBR αυτό που ξεκίνησε τις εχθροπραξίες, αυτό κύρηξε στην πραγματικότητα τον πόλεμο.
Μεγάλη ιπποδύναμη και μικρό βάρος. Τόσο απλά. Έτσι φτιάχνεις μια supersport μοτοσυκλέτα. H πρώτη γενιά R1 ζύγιζε -ένα αδιανόητο- 58 κιλά λιγότερο από την προκάτοχό της, αλλά απέδιδε σχεδόν την ίδια ιπποδύναμη (20 περίπου ίπποι περισσότεροι από το CBR900RR).
Ήταν οι διαστάσεις του R1 που σου έπαιρναν τα μυαλά, που συνηθισμένος από τα μεγέθη των μοτοσυκλετών του ’98 νόμιζες ότι κάποιος κάνει πλάκα. Η R1 έμοιαζε με 600άρι και η ακραία γεωμετρία την έκανε να έχει και παρόμοια συμπεριφορά στο δρόμο.
Η Honda με τον κινητήρα των 918cc του 1997 παρήγαγε 128 ίππους και είχε βάρος κενή 182kg.
Η R1 του 1998 παρήγαγε 150 ίππους (στις 10.000 rpm) και το βάρος της έφτανε τα 177 κιλά, με άδεια τη μοτοσυκλέτα. Ήταν οριακά ελαφρύτερη από την 900 της Honda, αλλά πολύ πιο ισχυρή.
Με την διάταξη tri-axis του κιβωτίου ταχυτήτων ο κινητήρας της R1 γινόταν μικρότερος σε διαστάσεις, κι αυτό ήταν ένα από τα μυστικά της επιτυχίας της. Αυτό σήμαινε ότι ο κινητήρας μπορούσε να τοποθετηθεί σε διαφορετικό σημείο μέσα στο πλαίσιο, για καλύτερη κατανομή βάρους και ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ένα μακρύτερο ψαλίδι, δίνοντας μεγαλύτερη σταθερότητα και πρόσφυση.
Θυμωμένη εμφάνιση μπροστά είχε η νέα 1000άρα της Yamaha, με χαρακτηριστικά “σχιστομάτικα” ασιατικά “μάτια”-προβολείς και ουρά που σηκωνόταν στον ουρανό. Αυτή ήταν η αισθητική υπογραφή της R1.
Η πρώτη δημοσιογραφική αποστολή, η πρώτη δοκιμή της Yamaha YZF-R1 έγινε το 1998 στο Αλικάντε της Ισπανίας, ο υπογράφων ήταν ένας από τους πρώτους τυχερούς στον κόσμο που οδήγησε αυτό το τεχνολογικό θαύμα.
Οι συγκινήσεις και η διασκέδαση δεν χωρούν μέσα σε ένα ιστορικό κείμενο σαν αυτό, απλά να πω ότι η αποστολή αυτή έμεινε σαν μια από τις καλύτερες που έχω συμμετάσχει ποτέ. Όλοι, μα όλοι δώσαμε τα εύσημα στην εταιρία, η R1 ήταν σταθερή και έστριβε με τη σκέψη, είχε εντυπωσιακά μικρό μέγεθος και καταπληκτική απόδοση από την πρώτη στιγμή που άνοιγες το γκάζι.
Η πραγματική της ιπποδύναμη έφτανε τη βελόνα του δυναμόμετρου κοντά στα 130 άλογα και το βάρος της ήταν χαμηλότερα ακόμα κι από 600αρια της εποχής. Η Yamaha είχε κάνει το θαύμα της. Όλοι οι κατασκευαστές σπορ μοτοσυκλετών, από κει και μετά θα προσπαθούσαν να την αντιγράψουν.
Οι φίλοι των ιταλικών μοτοσυκλετών και της Ducati είχαν τη θρυλική 916 για να καμαρώνουν. Οι φίλοι των ιαπωνικών και της Yamaha, είχαν πλέον την R1.
Yamaha YZF-R1 2000-2001
Δύο χρόνια μετά η Yamaha ξανακάθεται στα σχεδιαστικά θρανία και δουλεύει σκληρά για να τελειοποιήσει την αρχική ιδέα της R1. Έρχεται βλέπετε η νέα χιλιετία.
Ελαφρώς πιο αιχμηρό (με γωνίες) και πιο επιθετικό, το μοντέλο του 2000 -2001 είχε σμιλευτεί μέσα σε αεροδυναμική σήραγγα, κι αυτό φαινόταν με την πρώτη ματιά.
Το βάρος του ήταν κατά λίγα κιλά χαμηλότερο από την πρώτη R1. Σιγά το θέα. Όμως η Yamaha για εξοικονομήσει λίγο βάρος από την πρωτότυπη μοτοσυκλέτα ανασχεδίασε 150 μέρη και άλλαξε 400! Χάρισε επίσης στο μοντέλο εξατμίσεις τιτανίου και πλαϊνά καπάκια από μαγνήσιο.
Yamaha YZF-R1 2002-2003
Πως να βελτιώσεις μια τέτοια μοτοσυκλέτα; Για το 2002, ο στόχος της Yamaha ήταν να βελτιώσει την R1 σε σημεία. Εμφάνιση ελαφρώς αλλαγμένη με μια από τις πιο εμβληματικές ουρές στον κόσμο της μοτοσυκλέτας.
Ο ηλεκτρονικός ψεκασμός αντικατέστησε τα καρμπυρατέρ με τα επίπεδα σλάιντ και έτσι εξημέρωσε τη χαρακτηριστική επιθετικότητα, την απόκριση στο γκάζι των πρώτων μοντέλων.
Οι ίπποι έχουν ανέβει ελαφρώς στους 152 και το βάρος πέφτει στα 172 κιλά.
Οι νεότεροι μηχανικοί-σχεδιαστές που βρίσκονταν κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της Miwa-san, έκαναν τη γεωμετρία λίγο πιο αργή (trail κατά 11 χιλιοστά μεγαλύτερο) έτσι ώστε να δίνεται μεγαλύτερη, πρόσθετη σταθερότητα στις υψηλές ταχύτητες.
Το νέο πλαίσιο Deltabox III ήταν κατά 30 τοις εκατό πιο άκαμπτο αλλά πιο συμβατικό.
Η Yamaha ανασήκωσε τον κινητήρα κατά 20mm για να επιτρέψει ευκολότερες αλλαγές κατεύθυνσης. Η προσθήκη ενός σταμπιλιζατέρ βοήθησε την κατευθυντικότητα, σε ένα πιρούνι που είχε πλέον καλάμια 43 mm.
Yamaha YZF-R1 2004-2006
Το 2004 η Yamaha R1 εμφανίζεται “ντοπαρισένη” με 20 επιπλέον ίππους, με εισαγωγές αέρα Ram-Air και αναθεωρημένο ψεκασμό. Ο νέος κινητήρας διατήρησε την κεφαλή των πέντε βαλβίδων, αλλά χρησιμοποιούσε στενότερες γωνίες βαλβίδων και μεγαλύτερους αυλούς.
Οι διαστάσεις του κινητήρα έγιναν πιο υπερτετράγωνες με διάμετρο. Η απόδοση πηγαίνει στους 172 ίππους στις 12.500 rpm, ενώ το βάρος μένει στα 172 kg (άδεια).
Το νέο πλαίσιο κατασκευάστηκε με νέες τεχνικές χύτευσης Control Flow που επέτρεψε τα λεπτότερα τοιχώματα και επομένως τη μείωση του βάρους.
Ο κινητήρας γέρνει προς τα εμπρός κατά 10 μοίρες, για να επιτρέψει στις δοκούς του πλαισίου να περάσουν πάνω και όχι γύρω από τον κινητήρα, κι έτσι να δημιουργήσουν μια πιο λεπτή σιλουέτα.
Το 2006, η Yamaha – που γιόρταζε τα 50ά της γενέθλια – κυκλοφόρησε το πρώτο της βελτιωμένο R1 SP Limited Edition (περιορισμένης παραγωγής) μοντέλο που χρησιμοποιούσε εξαρτήματα υψηλής ποιότητας: από το νέο συμπλέκτη, μέχρι τις αναρτήσεις της Öhlins και τους τροχούς της Marchesini.
Yamaha YZF-R1 2007-2008
Τα ηλεκτρονικά μπαίνουν στο παιχνίδι. Παράλληλα πρέπει να ξεπεραστούν οι όλο και πιο αυστηροί έλεγχοι εκπομπών καυσαερίων. Ο κινητήρας αλλάζει, έχει νέα πιο συμβατική κυλινδροκεφαλή 16 βαλβίδων, ηλεκτρονικό γκάζι (YCC-T), εισαγωγές μεταβλητού μήκους (YCC-I) και μονόδρομο συμπλέκτη.
Πιο συμβατική έγινε και η εμφάνιση της R1, μην καλύπτοντας απόλυτα τους πόθους και τις επιθυμίες των φανατικών ακόλουθων-οπαδών της. Η ιπποδύναμη πηγαίνει στους 180 ίππους, τα φρένα μπροστά γίνονται δίσκοι 310 mm και οι δαγκάνες 6πίστονες.
Yamaha YZF-R1 2009-2011
Ο ερχομός μιας νέας εποχής. Με το στρόφαλο που προερχόταν από τα MotoGP, με έναν νέο ήχο να βγαίνει από τις εξατμίσεις της R1 έρχεται το νέο soundtrack στό χώρο των supersport μοτοσυκλετών. Έχει τον τίτλο “στρόφαλος crossplane”.
Ο ήχος και η απόδοση φέρνει περισσότερο σε αγωνιστικό big bang V-4. Με ασύμμετρα διαστήματα ανάφλεξης 270-180-90-180, όχι μόνο ακούγεται και συμπεριφέρεται όπως κανένα τετρακύλινδρο σε σειρά του παρελθόντος.
Η Yamaha ανακοίνωνε ότι βελτιώθηκε η απόκριση, ενώ αξιοποιώντας την τεχνογνωσία της από τα MotoGP, η μείωσε την πλευρική ακαμψία στο πλαίσιο Deltabox για να βελτιώσει την αίσθηση και να αυξήσει την πρόσφυση στις εξόδους των στροφών. Η απόδοση φτάνει τους 182 ίππους, αλλά το βάρος ανεβαίνει στα 206 κιλά.
Χρησιμοποιώντας γκάζι ride by wire, η Yamaha εισήγαγε τρία διαφορετικά προγράμματα όσον αφορά στην απόδοση του κινητήρα – από ηπιότερη, μέχρι “καθόλου ήπια” απόδοση έτσι ώστε να ταιριάζει στις προτιμήσεις του αναβάτη ή στις συνθήκες οδήγησης.
Κι ενώ τα προηγούμενα χρόνια ήταν απαραίτητη η δίαιτα, αυτή τη φορά η R1 “βάζει” 18 κιλά κυρίως λόγω του κινητήρα (βλ. και λόγω στροφάλου). Από πλευράς εμφάνισης για πολλούς τα πράγματα χειροτέρεψαν, ενώ το μπροστινό τμήμα έχασε το χαρακτήρα του…
Yamaha YZF-R1 2012-2015
Για το 2012, η μεγάλη αλλαγή είναι η προσθήκη συστήματος ελέγχου πρόσφυσης (traction control), με το σύστημα να βασίζεται στην ECU και σύμφωνα με τις αλλαγές στην ταχύτητα του τροχού, λαμβάνοντας υπόψη τις στροφές, τον τρόπο οδήγησης, τη θέση του γκαζιού, κ.λπ.
Ελαφρώς αναβαθμισμένη είναι και η εμφάνιση, το styling που λένε και στο χώρο της μόδας. Η Yamaha συνέχισε να χρησιμοποιεί τον στρόφαλο crossplane.
Yamaha YZF-R1 2015- μέχρι σήμερα
Για το 2015, η Yamaha ανασχεδίασε πλήρως την R1, παίρνοντας σαφώς στοιχεία από την αγωνιστική μοτοσυκλέτα (την M1) των MotoGP, από την εμφάνιση μέχρι το συνολικό στήσιμό της.
Η ιπποδύναμη του τετρακύλινδρου σε σειρά κινητήρα φτάνει τους 200 ίππους στις 13.000 rpm και το βάρος βρίσκεται στα 199 κιλά, με γεμάτη τη μοτοσυκλέτα.
Η R1 του 2015 μπορεί να μην ανταγωνιζόταν τους Ιταλούς στο θέμα του design, αλλά από πλευράς τεχνικών χαρακτηριστικών και απόδοσης τα πήγαινε περίφημα.
Ο νέος κινητήρας ζύγιζε σχεδόν 4 κιλά λιγότερο από το προηγούμενο μοντέλο και το νέο πλαίσιο Deltabox, με υποπλαίσιο από μαγνήσιο, όπως και οι τροχοί του και ντεπόζιτο από αλουμίνιο, το νέο μοντέλο μείωσε το βάρος του -εντυπωσιακά- κατά 34 κιλά.
Με αυτή τη μοτοσυκλέτα επέστρεψε η Yamaha (φέτος) στις νίκες, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Superbike. Κι αυτό είναι το καλύτερο εύσημο για όλη την προσπάθεια.
