ΘΡΥΛΙΚΕΣ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΕΣ: Gilera Saturno 500, 1988-1991

 H σύντομη τροχιά ενός λαμπρού πλανήτη

Η ιστορία του μοντέλου Gilera Nuovo Saturno ήταν βραχεία όπως και η ζωή του. Μόλις τρία χρόνια διατηρήθηκε στην αγορά, κι αυτό όχι επειδή δεν ήταν πετυχημένο εμπορικά, αλλά γιατί το εργοστάσιο της Gilera σταμάτησε στις αρχές του ’90 να παράγει μοτοσυκλέτες, αφού έτσι διέταζε η “μητέρα Piaggio”. Saturno στα ιταλικά σημαίνει Κρόνος και ο συγκεκριμένος “πλανήτης”, αν και λαμπρός έμελλε να έχει περιορισμένη τροχιά.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, η Gilera είχε δημιουργήσει μια νέα οικογένεια μοτοσυκλετών μεσαίου κυβισμού για χρήση εντός και εκτός δρόμου, χρησιμοποιώντας τον ολοκαίνουριο μονοκύλινδρο κινητήρα της.

Ο κινητήρας αυτός, υγρόψυκτος με δύο εκκεντροφόρους (!) και τέσσερις βαλβίδες, πρωτοπαρουσιάστηκε το 1985 πάνω στο Gilera Dakota 350. Είχε σχεδιαστεί από τον μεγάλο μηχανικό Lucio Masut, μεταφέροντας πάνω του όλη την τελευταία τεχνολογία της εποχής.

Από τους αντικραδασμικούς άξονες και τον ελαστικό, οδοντωτό ιμάντα στην κίνηση των εκκεντροφόρων, μέχρι τα πλαϊνά καπάκια μαγνησίου, έκανε άμεσα εντύπωση στο κοινό που τον είδε για πρώτη φορά στο σαλόνι του Μιλάνο το 1985.

Δύο χρόνια μετά ο κυβισμός είχε ανέβει στα 492cc, είχε παρουσιαστεί η Gilera Dakota 500 και λίγο αργότερα εμφανίστηκε το μοντέλο XRT 600, με τον κυβισμό να ανεβαίνει ακόμα παραπάνω, στα 569cc.

Σε ένα περίεργο γύρισμα της τύχης, ήταν οι Ιάπωνες πελάτες της Gilera αυτοί που ζήτησαν να χρησιμοποιήσει τον τεχνολογικά προηγμένο και όμορφο εμφανισιακά μονοκύλινδρο κινητήρα της σε ένα μοντέλο δρόμου που θα προσπαθούσε να επαναφέρει ένα θρυλικό όνομα του ένδοξου αγωνιστικού παρελθόντος της: το Saturno.

Ένα σύγχρονο (nuovo-νέο) Saturno Bialbero (δύο εκκεντροφόρων) με κλασική εμφάνιση, δημιουργήθηκε μετά από παραγγελία μιας γιαπωνέζικης εταιρίας που ήθελε να φτιάξει μια μοναδική μοτοσυκλέτα, ειδικά σχεδιασμένη ώστε να πιάνει τον παλμό της ιαπωνικής αγοράς της εποχής.

Η λύση ήταν ο μονοκύλινδρος κινητήρας της Gilera Dakota 500, σε ένα “περιτύλιγμα” σπορ δρόμου. Ένα πρωτότυπο Saturno έφτασε στην έκθεση του Τόκιο του ’87.

Οι Ιάπωνες, που πάντα ενδιαφέρονται για τα εξωτικά ευρωπαϊκά μοντέλα και την κλασική μοτοσυκλέτα της Γηραιάς Ηπείρου, είδαν στο σχήμα του Gilera Saturno 500 να ξαναγράφεται η ιστορία της ιταλικής – αρκετές φορές Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας ταχύτητας – εταιρίας, είδαν το δοξασμένο Gilera Saturno της δεκαετίας του ’40 σε μοντέρνα μορφή.

Παρά το γεγονός ότι η nuova Gilera Saturno 500 προοριζόταν αρχικά μόνο για την αγορά του Ανατέλλοντος Ηλίου, το μοντέλο τελικά έφτασε και σε άλλες αγορές, ήδη από τους τελευταίους μήνες του 1988.

Χρειάστηκαν δύο χρόνια ακόμα για να φτάσει έστω και σε περιορισμένο αριθμό στη Μ. Βρετανία, της οποίας οι μοτοσυκλετιστές παρακαλούσαν να την αποκτήσουν.

Μόλις 50 Saturno έφτασαν στα τέλη του 1990 με πολύ υψηλή τιμή (στις 5 χιλιάδες λίρες). Με λιγότερα χρήματα θα μπορούσε να αγοράσει κάποιος ένα τετρακύλινδρο supersport 600cc ή ένα 750cc, αλλά παρ’ όλα αυτά η πρώτη “φουρνιά” Gilera Saturno εξαντλήθηκε αμέσως.

Το Gilera Nuovo Saturno ήταν απλό, εξαιρετικά λιτό σπορ, με στενά κλιπόν και φέρινγκ, πιστό στη φιλοσοφία των αυθεντικών μονοκύλινδρων cafe racer.

Με ελαφρύ πλαίσιο που διακοπτόταν κάτω από τον κινητήρα, τύπου χωροδικτύωμα από λεπτές σωλήνες και ένα μεγάλο σπορ ντεπόζιτο στην κορυφή του. Το μεγαλούτσικο φέρινγκ με μονό, στρογγυλό προβολέα και το ογκώδες αλλά κομψό μονόσελο ολοκλήρωναν το πολύ γοητευτικό σύνολο.

Φυσικά μια τέτοια μοτοσυκλέτα δεν θα μπορούσε παρά να βαφτεί κατακόκκινη, όπως και το ψαλίδι και οι τροχοί της, ενώ η “δύο σε μία” εξάτμιση ξεκινούσε από τον κύλινδρο με “εντουράδικη” διακλάδωση και κατέληγε σε ένα μεγάλο τελικό που βρισκόταν ψηλά, στη δεξιά πλευρά της μοτοσυκλέτας.

Ο κινητήρας τροφοδοτούμενος από ένα 40άρι Dell’Orto απέδιδε 45 ίππους (!) στις 7.000 rpm και 3,1 kgm στις 6.000 rpm, το σασμάν είχε πέντε σχέσεις. Το πιρούνι ήταν της Marzocchi με 40άρια καλάμια και πίσω υπήρχε μονό αμορτισέρ. Το δισκόφρενο (ένα) στον μπροστινό τροχό είχε διάμετρο 300 mm και 4πίστονη δαγκάνα, ενώ πίσω υπήρχε δίσκος 240 mm με διπίστονη δαγκάνα, όλα της Brembo.

Με άδειο το 20λιτρο ντεπόζιτο η 500 ζύγιζε μόλις 137 κιλά, ενώ η μικρή ιπποδύναμη σε σύγκριση με τις άλλες σπορ μοτοσυκλέτες της εποχής, της επέτρεπε να “πατάει” πάνω σε λεπτά λάστιχα (110 μπροστά και 140 πίσω) κι έτσι να εμφανίζει κοφτερές, γρήγορες αντιδράσεις που συνδυαζόταν με άριστο κράτημα. Μπορεί η Gilera Nuovo Saturno 500 να έφτανε τα 160 km/h τελικής, αλλά μπορούσε να στρίβει “με όλα”, γνήσια θυγατέρα της ιταλικής παράδοσης κρατήματος.

Στην Ιαπωνία κυκλοφόρησε και έκδοση με 350 κυβικά, αλλά και μια ακόμα special edition βαμμένη μαύρη με χρυσά σιρίτια, όπως θα δείτε σε φωτογραφία παραπάνω.

Δυστυχώς για την Gilera, το χώρο της μοτοσυκλέτας και τον κόσμο της, η ιδιοκτήτρια της εταιρίας (από το 1969) Piaggio, στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και πιο συγκεκριμένα το 1993, αποφάσισε να σταματήσει την παραγωγή μοτοσυκλετών με το σήμα της ιστορικής ιταλικής φίρμας, να κλείσει το εργοστάσιο στην πόλη Arcore και να την μετατρέψει σε σκουτερο-εταιρία.

Τουλάχιστον όμως, στο πάνθεον των πιο όμορφων και σημαντικών μοτοσυκλετών του κόσμου ανεξαρτήτως εποχής, η Gilera Saturno 500 του ’88-’91 κρατάει επάξια μια θέση. Πόσο αστείο είναι το γεγονός ότι όλα ξεκίνησαν μετά από απαίτηση των Ιαπώνων, προκαλώντας έτσι τη δημιουργία μιας αξιόλογης καθαρόαιμης ευρωπαϊκής μοτοσυκλέτας cafe racer;