H Honda κι ο κλεμμένος συμπλέκτης
Όταν η Honda αντέγραφε τους Τσέχους… Το ημιαυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων του πρώτου παπιού Honda C100 Cub που παρουσιάστηκε το 1958 ήταν μια πολύ εύχρηστη λύση για ένα “λαϊκό” δίτροχο που θα απευθυνόταν σε όλο τον κόσμο και κυρίως στους νέους και νέες αναβάτες/αναβάτισσες. Με τη μόνη διαφορά ότι το σύστημα του συμπλέκτη ήταν αντιγραφή από αντίστοιχο σύστημα της τσέχικης Jawa. Και τότε ήταν που πέσαν οι μηνύσεις. Κείμενο: Βασίλης Αντζουλάτος
Ο ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΥΜΠΛΕΚΤΗΣ πάνω σε κινητήρα μοτοσυκλέτας ήταν κάτι που είχε σχεδιαστεί και υλοποιηθεί από τους Τσεχοσλοβάκους μηχανολόγους κύριους Rafl, Ritchl, Bezouska, και Pivrnec για λογαριασμό του Τμήματος Έρευνας και Εξέλιξης της εταιρίας Jawa που είχε την έδρα της στην Πράγα. Οι τέσσερις αυτοί μηχανικοί παρουσίασαν στα μέσα της δεκαετίας του ’50 έναν αυτόματο φυγοκεντρικό συμπλέκτη σε δύο εκδόσεις, οι οποίες αποδείχτηκαν αποτελεσματικές και αξιόπιστες στην πράξη έτσι πέρασαν στην παραγωγή.
Οι κινητήρες με αυτό το σύστημα αυτόματης σύμπλεξης/αποσύμπλεξης ελάχιστα διέφεραν από τους συμβατικούς, ενώ η Jawa είχε καταθέσει την πατέντα του αυτόματου συμπλέκτη σε όλες τις χώρες στις οποίες εξάγονταν οι μοτοσυκλέτες της.
Διαφήμιση της Honda για την Ευρώπη. Από φαντασία δεν έσκιζε, αφού απλά έγραφε τα τεχνικά χαρακτηριστικά το όνομά του και έδειχνε δυο ανθρωπάκια να χοροπηδάνε…
ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ συμπλέκτης της Jawa έβγαινε στην παραγωγή, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, εμφανίστηκε στο ιταλικό περιοδικό Motociclismo ένα άρθρο για ένα μικρό γιαπωνέζικο 50άρι «με αυτόματο κιβώτιο», όπως χαρακτηριστικά αναφερόταν. Και λόγω του ότι το ‘Κέντρο Επιστημονικής και Τεχνικής Πληροφόρησης” της Jawa ήταν εξαιρετικά ευαισθητοποιημένο σχετικά με τις καινοτομίες των Δυτικών, δε θα μπορούσε παρά να το ανακαλύψει και να ψάξει σε βάθος.
“Aυτόματο κιβώτιο”, όπως έγραφε το άρθρο, σε 50άρι ή γενικά σε μοτοσυκλέτα δεν ήταν συνηθισμένο φαινόμενο και σίγουρα αποτελούσε μια ενδιαφέρουσα είδηση. Ο μηχανισμός της Jawa κινήθηκε γρήγορα. Ο πρώτος έλεγχος στο βιβλίο ανταλλακτικών της Honda απέδειξε πως ο τετράχρονος κινητήρας αυτού του “υβριδικού” δίκυκλου – κάτι ανάμεσα σε μοτοποδήλατο και σκούτερ – της Honda, καμία σχέση δεν είχε με αυτόματο κιβώτιο, αλλά με αυτόματο συμπλέκτη.
Tο Honda C 100 Super Cub εισήχθη σε χρόνο ρεκόρ στην Τσεχοσλοβακία, αποσυναρμολογήθηκε και ελέγχθηκε προσεκτικά. Οι τεχνικοί της Jawa αποφάνθηκαν με σιγουριά, ότι οι Ιάπωνες είχαν αντιγράψει την πατέντα τους.
Όλα τα παπιά της Honda, και τα παραπάνω από 87 εκατομμύρια που έχουν φτιαχτεί μέχρι σήμερα έχουν τσεχοσλοβάκικη πατέντα στο σαζμάν
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ Η ΗONDA είχε εφοδιάσει το παπί της, το Super Cub, αντιγράφοντας χωρίς άδεια μια πατέντα της γνωστής τότε τσεχοσλοβάκικης Jawa. Με λίγη έρευνα οι Τσεχοσλοβάκοι βεβαιώθηκαν για το δίκιο τους, αφού κάμποσο καιρό πριν τον ερχομό του Honda C 100 Super Cub στην ευρωπαϊκή αγορά, είχε φτάσει στην Πράγα ένα γράμμα από μια άγνωστη γιαπωνέζικη εταιρία, που ζητούσε τεχνικές λεπτομέρειες από τη Jawa για τον αυτόματό της συμπλέκτη.
Η Jawa είχε απαντήσει με γράμμα ευχαριστώντας για το ενδιαφέρον ζητώντας παράλληλα και περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το τι συγκεκριμένα σκόπευε να κάνει η ασιατική αυτή εταιρία. Επόμενο γράμμα από την Ιαπωνία δεν έφτασε ποτέ και τη συνέχεια της ιστορίας τη γνωρίζετε.
Η μέχρι τότε άγνωστη εταιρία στην Ευρώπη που ήταν φημισμένη μόνο στην πατρίδα της ονομαζόταν Honda και είχε προχωρήσει στη στυγνή αντιγραφή του έξυπνου συμπλέκτη της Jawa, δημιουργώντας ένα εύκολο στη χρήση δίτροχο που δεν χρειαζόταν συμπλέκτη στο τιμόνι για να αλλάζει ταχύτητες. Kάνοντας μια επανάσταση που δεν ήταν δική της… revolution copy-paste, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ Η HONDA είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από τις μηνύσεις της Jawa σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες εξαγόταν το παπί, μιας και η Jawa είχε προνοήσει να πατεντάρει το ημιαυτόματο σασμάν.
Η Jawa τη δεκαετία του 50 και του ’60 έφτιαχνε μοτοποδήλατα σαν κι αυτό
Η “υπόθεση του συμπλέκτη” έφτασε στα Ευρωπαϊκά δικαστήρια και η Honda πλήρωσε μεγάλο ποσό αποζημίωσης στην Αγγλία για την πατέντα που είχε αντιγραφεί, καθώς και δικαιώματα για κάθε ένα παπί που είχε πουληθεί στις υπόλοιπες χώρες!
ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΩΣ ΑΥΤΗ η ιστορία γράφτηκε στο λανσάρισμα ενός δίκυκλου που είχε ένα μοναδικό χαρακτηριστικό – το εύκολο στη χρήση ημιαυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων – εκτός των άλλων, και έμελλε να κατακτήσει τον πλανήτη γη, να πουλήσει ογδόντα επτά και παραπάνω εκατομμύρια μονάδες μέχρι σήμερα και να μάθει όλο τον κόσμο να κινείται πάνω σε δύο τροχούς. Κι όλα αυτά τα πέτυχε το Honda C100 Super Cub χρησιμοποιώντας έναν κινητήρα με τσέχικη καρδιά…
