ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η μόδα των SuperMono του ’90

Τότε, που ο ένας κύλινδρος ήταν αρκετός

Σπορ μοτοσυκλέτα με έναν κύλινδρο… μια ιδέα που είχε δεκαετίες να εμφανιστεί, γίνεται μόδα τη δεκαετία του ’90, με αρκετές εταιρίες να την ακολουθούν: Yamaha, Honda, Suzuki, Ducati, Bimota, Gilera, κ.α. Μια ιδέα που σβήνει έτσι όπως ήρθε: απότομα. Κείμενο: Βασίλης Αντζουλάτος

Οι αρχές της δεκαετίας του ’90 είδαν ένα νέο φαινόμενο να γεννιέται και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα άρχισε να προσελκύει το ενδιαφέρον του κοινού, με αγώνες και πρωταθλήματα να ξεκινούν παράλληλα. Η νέα κατηγορία ονομαζόταν Supermono. Mε μονοκύλινδρους τετράχρονους κινητήρες 500-650 κυβικών, που μέχρι τότε μόνο στις ψευδοεντούρο έβρισκαν μια πρόθυμη αγκαλιά. Το ότι η κατηγορία εξαφανίστηκε τόσο γρήγορα από το μοτοσυκλετιστικό προσκήνιο, πιθανά να αποτελέσει θέμα έρευνας των ιστορικών του μέλλοντος.

Τη δεκαετία του 1990 δεν ήταν λίγες οι εταιρίες που είχαν στη γκάμα τους αξιόλογους μονοκύλινδρους κινητήρες μεσαίου κυβισμού. Κρατούμενο πρώτο.

Τη δεκαετία του 1990 το ραλί αντοχής Paris-Dakar, που ξεκινούσε από την πρωτεύουσα της Γαλλίας κι έφτανε μέχρι το Ντακάρ της Σενεγάλης ήταν από τους δημοφιλέστερους αγώνες στον κόσμο, με φήμη που ξεπερνούσε τους δύο και τους τέσσερις τροχούς.

Σχεδόν όλοι στον κόσμο το γνώριζαν σαν έναν σκληροτράχηλο και παν-δύσκολο αγώνα στην έρημο. Αυτά τα δυο παραπάνω συνδυάζονται σε μονοκύλινδρες ψευδοεντούρο που καταφέρνουν πολύ καλές πωλήσεις ειδικά στις ευρωπαϊκές αγορές, αλλά και στην Ελλάδα. “Περιπέτεια-περιπέτεια και περιπέτεια” είναι το διαφημιστικό σλόγκαν, που απ’ ότι φαίνεται πουλάει.

Τι έχει η αγορά στα χέρια της; Πολλά. Έχει Yamaha XT και Tenere, έχει Honda XR και Honda XL, αλλά και Dominator, έχει Suzuki DR, Kawasaki KLX και KLR, αλλά κι από Ιταλία μεριά τα εξεζητημένα Gilera RC, τα καλαίσθητα Aprilia Tuareg, κ.λπ, για να μην αναφερθούμε στις μεγαλύτερες κατηγορίες κυβισμών, με Super Tenere, DR Big, Africa Twin, Elefant κ.λπ.
Υπήρχε λοιπόν μεγάλη ποικιλία μοντέλων και καλές εναρκτήριες βάσεις για πλήθος project, τα οποία για άλλη μια φορά στην ιστορία τα ξεκινούν ικανοί ερασιτέχνες, μηχανικοί συνεργείων και παθιασμένοι των δύο τροχών μέσα στην τρέλα τους, σαν “δικά τους πονήματα”.

Ιστορικά, μια υπέροχης σύλληψης και εμφάνισης μοτοσυκλέτα κάνει την αρχή. Είναι η Gilera Saturno 500 το 1987 που “σπάει το ρόδι”, γίνεται η πρώτη Supermono μοτοσυκλέτα παραγωγής. Ξεκινώντας σαν πρωτότυπο μοντέλο αρχικά, δοκιμάζεται στους αγώνες, φορώντας τον τεχνολογικά εξελιγμένο για την εποχή κινητήρα Bi4 (που σημαίνει δύο εκκεντροφόροι και 4 βαλβίδες) που χρησιμοποιούταν μέχρι τότε σε ψευδοεντούρο μοτοσυκλέτες (Gilera XRT, Gilera Dakota). Ο μονοκύλινδρος 500άρης κινητήρας μοιάζει να σφηνώνει σαν διαμάντι μέσα σε μια επίσης όμορφη μοτοσυκλέτα-κόσμημα. Η Gilera Saturno 500 σημειώνει επιτυχία, κάνει το Ιαπωνικό κοινό να παραληρεί, αγοράζοντας όσα κομμάτια μπορούσε να βγάλει η ιταλική εταιρία, γι’ αυτό και γίνεται σπάνιο μοντέλο στην Ευρώπη.

Σχεδόν παράλληλα ξεκινά η εξέλιξη ενός αγωνιστικού μοντέλου, του Gilera Crono 600, ένα εξίσου όμορφο Supermono του 1990 που καταφέρνει να αποδίδει 60 ίππους, τη στιγμή που όλη η μοτοσυκλέτα ζυγίζει…. κρατηθείτε από κάπου… 120 κιλά!

Το Gilera Crono 600 (ή Piuma) τραβά το ενδιαφέρον των κατασκευαστών για αυτή τη νέα κατηγορία και κυρίως της Ducati που κόβει έναν δικύλινδρο από τον L-2 κινητήρα της και φτιάχνει το θρυλικό Supermono 550, των 75 ίππων στις 10.000 σ.α.λ. και βάρος μόλις 118 κιλά! “120 κιλά εσύ;”, λέει η Ducati στη Gilera, “118 εγώ”. “60 ίππους εσύ;”, 75 εγώ… τόσο απλά.
Οι τεχνικές και αισθητικές καινοτομίες που φέρνει το Ducati Supermono χρειάζονται χώρο για να τις αναπτύξουμε, μιας κι είναι μπόλικες, με τους υπόλοιπους κατασκευαστές να δηλώνουν ζήλια.

Παράλληλα ανακοινώνεται το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Supermono, το οποίο κατακτά την πρώτη χρονιά ο Mauro Lucchiari με Ducati. Η Gilera συνεχίζει να βελτιώνεται και η Yamaha Ιταλίας (Belgarda) αποφασίζει να μπει στο παιχνίδι.

Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα γεννιέται μια νέα δυναμική τάση στην αγορά, με αγώνες και οπαδούς και πελάτες.

Η Yamaha θέλει να επενδύσει στα Supermono και με τη βοήθεια της τοπικής αντιπροσωπείας της Belgarda – που έχει και μπόλικη αγωνιστική τεχνογνωσία – δημιουργεί το Yamaha SZR 660 του 1995, με κινητήρα ΧΤ 660 που έχει προσαρμοστεί στις ανάγκες μιας μοτοσυκλέτας δρόμου.

Η εμφάνισή της μοναδική μεν, ιδιαίτερη σε σημεία δε, με τον κινητήρα να δυσκολεύεται στη σπορ οδήγηση, λόγω της ήπιας φύσης του.

Μια ακόμα Ιταλική εταιρία δείχνει ενδιαφέρον για τα Supermono, είναι η Bimota από το Ρίμινι, που εμφανίζει στην αγορά το Bimota BB1 Biposto το 1994, μια όμορφη μοτοσυκλέτα με πλήθος αξιόλογων λεπτομερειών και μοναδικής σύλληψης πλαίσιο χωροδικτύωμα, με σωλήνες μεγάλης διατομής και κινητήρα από BMW F650.

Εδώ πρέπει να πούμε ότι η Bimota ήταν μια πονεμένη ιστορία τότε, με πολλά οικονομικά προβλήματα, άρα ήταν λογικό να δυσκολεύεται κάποιος να εμπιστευτεί τα “καλά του χρήματα” σε μια εταιρία που την επόμενη βδομάδα μπορούσε να έχει βαρέσει κανόνι.

Τα Bimota BB1 Biposto έβγαιναν από τη μικρή γραμμή παραγωγής με το σταγονόμετρο και μετά από παραγγελία. Η Yamaha από την άλλη είχε όλα τα φερέγγυα για να συνεχίζει να πουλάει μονοκύλινδρα σπορ, δρόμου. Παρότι το Yamaha SZR 660 έμεινε στη γκάμα της εταιρίας για έξι χρόνια, παρότι στην Ιταλία γινόταν ενιαίο πρωτάθλημα – το Yamaha SZR Cup – η μοτοσυκλέτα δεν κατάφερε να σκαρφαλώσει στις υψηλές θέσεις πωλήσεων.

Την πρόθεσή της για δημιουργία παρόμοιου μονοκύλινδρου έδειξε και η Honda που παρουσίασε το Mono 644, σε μορφή ενός ιδιαίτερα καλαίσθητου πρωτότυπου, που έδειχνε έτοιμο να βγει στην παραγωγή. Κάτι που δεν έγινε ποτέ.

Με το τέλος της δεκαετίας του ’90 τα Supermono εξαφανίστηκαν, με κάποιο μαγικό τρόπο έπαψαν να ενδιαφέρουν το κοινό, αποδεικνύοντας ίσως ότι η πρόκληση τη δημιουργία μονοκύλινδρων SuperSport προερχόταν από μια ομάδα φανατικών υποστηρικτών, αναβατών ή μηχανικών, που τελικά είχαν καταφέρει να το καταστήσουν μόδα-πυροτέχνημα: όσο λαμπρά έλαμπε στην αρχή, τόσο γρήγορα έσβηνε στο τέλος.

Από την πλευρά μας όμως ένα έχουμε να πούμε σε άπταιστα νεοελληνικά: respect σε αυτούς που το ξεκίνησαν, respect και σε αυτούς που πίστεψαν σε αυτό, respect και στις υπέροχες μοτοσυκλέτες που εμφανίστηκαν στον μάταιο τούτο κόσμο.

(ΥΓ1. Είχα την ευκαιρία να οδηγήσω τη δεκαετία του ’90 δυο από τις “θρυλικές” αυτές μονοκύλινδρες μοτοσυκλέτες. Και την Yamaha SZR 660 και την Bimota BB1. Η πρώτη ήταν πιο πολιτισμένη, αν και προσπαθούσε να είναι σκληροτράχηλη. Η δεύτερη ήταν… πραγματικά σκληροτράχηλη. Απόλυτη στο κράτημα και τα φρένα της με μπόλικο ιταλιάνικο πάθος παντού και μπόλικους κραδασμούς. Δεν θα με χαλούσε καθόλου, μα καθόλου να οδηγούσα μια τέτοια Bimota ξανά και να θυμηθώ τι σημαίνει σκληροπυρηνική μοτοσυκλέτα)

(ΥΓ2. το κείμενο έχει βασιστεί σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο ιταλικό διαδικτυακό περιοδικό Οmnimoto)