Χάρλεϊ και χώμα πάνε – για λίγο… – μαζί
Με έναν αιώνα στους ώμους της, η αμερικανική βιομηχανία μοτοσυκλετών Harley-Davidson ξέρει να φτιάχνει μόνο μεγάλου κυβισμού custom, cruiser, chopper, που προσφέρονται για “ανοιχτούς δρόμους” και ταξίδια, σωστά; Λάθος, γιατί κάποτε η Harley έφτιαχνε και μοτοσυκλέτες για μοτοκρός! Κείμενο: Βασίλης Αντζουλάτος
Έστω και για μικρό χρονικό διάστημα (στη δεκαετία του ’70) η Harley-Davidson προσπάθησε να πρωταγωνιστήσει στο χώρο του Motocross. Πώς είπατε: “μια Χάρλεϊ στο χώμα”;… αδιανόητο κι όμως αληθινό.
Ας πιάσουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Σήμερα η Harley-Davidson βρίσκεται σε μια δεινή θέση, αφού η εταιρεία με έδρα το Μιλγουόκι του Γουϊσκόνσιν προσπαθεί να ανακάμψει από μια γερή κρίση, μείωση πωλήσεων, κλείσιμο εργοστασίων, έναν πρόεδρο που παραιτείται. Η σημερινή γκάμα της εταιρίας διαθέτει πολλές – κυρίως μεγάλου κυβισμού – μοτοσυκλέτες, αλλά παράλληλα ξεκινάει το άνοιγμά της προς τον ηλεκτρισμό με την LiveWire.
Καμία σχέση με αυτό που συνέβαινε σχεδόν 40 χρόνια πριν, όταν η Harley-Davidson είχε φτιάξει μια αξιόλογη εργοστασιακή αγωνιστική ομάδα, με τους διάσημους αναβάτες τότε Marty Tripes και Rex Staten, κι ένα ολοκαίνουργιο ικανότατο μοτοκρός 250 κυβικών. Η Harley-Davidson ΜΧ 250 ήταν βαμμένη σε ένα έντονο, απόλυτο πορτοκαλί που ήταν – και είναι – ένα από τα δυο παραδοσιακά χρώματα της εταιρίας μαζί με το μαύρο.
Οι μοτοσυκλέτες δεν ήταν “Made in USA”, αλλά “Made in Italy” και κατασκευάζονταν στο εργοστάσιο της θυγατρικής της HD, της Aermacchi, στο Βαρέζε της Β. Ιταλίας. H Harley είχε εξαγοράσει το 50% της Aermacchi το 1961, θέλοντας να εκμεταλλευτεί την τεχνογνωσία της εταιρίας στην κατασκευή οικονομικών μοτοσυκλετών μικρότερου κυβισμού, αυτό που οι Αμερικάνοι λένε “entry-level”.
Ακριβώς αυτό προσπαθεί να κάνει και σήμερα η Harley, με τη συνεργασία της με την (κινεζικής ιδιοκτησίας) Benelli (διαβάστε εδώ). Ο απώτερος σκοπός είναι να ξεκινήσει κάποιος από μικρή ηλικία να οδηγεί το έμβλημα της αμερικάνικης εταιρίας στο ντεπόζιτο και αργότερα να προχωρήσει σε μεγαλύτερες μοτοσυκλέτες σαν πιστός πελάτης.
Αρχικά, τη δεκαετία του ’60, οι δημοφιλέστερες Harley- Aermacchi ήταν τα μοντέλα δρόμου με κυβισμούς από 100, 125, 175, μέχρι και 350 κυβικά, με τα ίδια μοντέλα να μεταλλάσσονται σε “εκτός δρόμου”. Το 1973, η Harley-Davidson αγόρασε όλες τις μετοχές της Aermacchi, αναλαμβάνοντας πλήρως τον έλεγχό της, αλλά τα ’70s ήταν γενικά μια δύσκολη εποχή για την Harley-Davidson, που ήταν ιδιοκτησία της πολυεθνικής AMF – η πιο μαύρη περίοδος της εταιρίας σύμφωνα με πολλούς Χαρλεάδες.
H AMF Harley-Davidson, βλέποντας το μεγάλο άνοιγμα της αγοράς και του κόσμου της μοτοσυκλέτας προς το χώμα – η τάση είχε αρχίσει ήδη από τη δεκαετία του ’60 – θέλησε να πάρει ένα κομμάτι των πωλήσεων. Έτσι, το 1975 η Harley κατασκευάζει 65 πρωτότυπα για να εξελίξει το μοτοκρός μοντέλο της, που ήταν φτιαγμένα στο χέρι από το αγωνιστικό τμήμα της στο Milwaukee.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία ήταν ότι στην πίσω ανάρτηση δεν χρησιμοποιούσαν αμορτισέρ, αλλά μικρά τηλεσκοπικά πιρούνια! Οι μαρκετίστες της εταιρίας προσπαθούσαν ήδη από το 1977 να πείσουν τους αντιπροσώπους-ντήλερ τους για το μέλλον της Harley στο χώμα, με τους δεύτερους να αρνούνται να δεχθούν τη νέα πραγματικότητα.
Εντέλει τους υποχρέωσαν και τους “φόρτωσαν” – όπως δήλωναν οι ντήλερ τότε – το 1978, “κάτι άσχημα, πορτοκαλιά, ψηλά, μηχανάκια, χωρίς φώτα και με τρακτερωτά λάστιχα” !
Έτσι το 1978 κυκλοφόρησε η πρώτη (και η τελευταία…) μοτοσυκλέτα μοτοκρός της αμερικάνικης εταιρίας η Harley-Davidson MX250, η οποία λόγω της εμπορικής της αποτυχίας παρέμεινε στην παραγωγή και την αγορά για μόλις κάτι παραπάνω από έναν χρόνο.
Το σύνολο, το πακέτο που λέμε, ήταν πολυσυλλεκτικό, “παγκοσμιοποιημένο”. Ο ιταλικός κινητήρας – που αντέγραφε έναν παλαιότερο γιαπωνέζικο – δούλευε με γιαπωνέζικη ηλεκτρονική, γιαπωνέζικες αναρτήσεις και ελαστικά και ισπανικές ζάντες.
Η Harley-Davidson MX250 παρουσιάστηκε προς τον αμερικάνικο τύπο με “μεγάλα λόγια” για το μέλλον της και ιδίως για την εντυπωσιακή της δύναμη που ξεπερνούσε τους 32 ίππους, παρότι η περιοχή απόδοσης αυτής της ιπποδύναμης ήταν “στενή”: πολλά άλογα μαζεμένα σε μικρό εύρος στροφών.
Πράγμα που σήμαινε ότι για να πάει η μοτοσυκλέτα γρήγορα έπρεπε ο αναβάτης να κρατάει τις συγκεκριμένες στροφές πάση θυσία, άρα να είναι έμπειρος, άρα η ΜΧ 250 ήταν μια δύσκολη μοτοσυκλέτα για τον περισσότερο κόσμο!
Πολύ χρήμα έπεσε στην προώθησή της και στους αγώνες και σε διαφημίσεις σε περιοδικά, τα οποία όμως δεν μπόρεσαν ποτέ να την πάρουν στα χέρια τους για δοκιμή, αφού η Harley δεν ήθελε να δεχθεί την αυστηρή, αρνητική κριτική των δημοσιογράφων-δοκιμαστών του ειδικού Τύπου.
Η μοναδική διάκριση της “εργοστασιακής” ΜΧ 250 ήρθε στα χέρια του αναβάτη του factory team του Rex Staten, ο οποίος κατάφερε μια θέση στο βάθρο, στον αγώνα του Παναμερικανικού πρωταθλήματος MX Nationals το 1977.
Η Harley-Davidson ΜΧ 250 ζύγιζε 115 κιλά στεγνή, δώδεκα κιλά παραπάνω από τον ανταγωνισμό (αμερικάνικο ατσάλι που λένε…) ο δίχρονος, μονοκύλινδρος, αερόψυκτος κινητήρας της των 242.6cc είχε στην τροφοδοσία του ένα Dell’Orto 38mm και απέδιδε 32.4 ίππους μέσα από ένα 5άρι σασμάν.
Όσοι την είχαν οδηγήσει και τρέξει σε αγώνες έλεγαν πως ήταν μια πολύ καλή πρώτη προσπάθεια που θα μπορούσε τα επόμενα χρόνια μέσω της εξέλιξης να γίνει άριστη. Δυστυχώς, τα επόμενα χρόνια δεν ήρθαν ποτέ.
Φημολογείται ότι φτιάχτηκαν μόλις 900 μοτοσυκλέτες, από τις οποίες πολλές παρέμειναν μέσα στο εργοστάσιο, αφού κανείς δεν τις ήθελε, παρά την μπόλικη διαφήμιση στα περιοδικά της εποχής.
Δεν ήταν όμως μόνο η ΜΧ 250 το πρόβλημα της Harley-Davidson το 1978, αφού την ίδια χρονιά η εταιρία συρρικνώθηκε και πούλησε την θυγατρική της Aermacchi στους Ιταλούς αδελφούς Castiglioni, οι οποίοι αργότερα έφτιαξαν την Cagiva, μέσα στο ίδιο εργοστάσιο.
Πονεμένες ιστορίες, πασπαλισμένες με χώμα…
Φωτογραφίες: Mecum Auctions
