Η σφαγή των Ιαπώνων…
Μπορεί σήμερα να μιλάμε για τέσσερις ευρέως διαδεδομένες γιαπωνέζικες εταιρίες μοτοσυκλετών, αλλά η ιστορία έχει εξαφανίσει στο πέρασμά της δεκάδες μικρότερες που δεν κατόρθωσαν να επιβιώσουν στη Χώρα του Ανατέλλοντος ηλίου. Κείμενο: Βασίλης Αντζουλάτος
Οι Ιαπωνικές εταιρίες αντιγράφοντας κυρίως τους Ευρωπαίους κατασκευαστές, προσπάθησαν με πάθος να δημιουργήσουν ντόπια βιομηχανία μοτοσυκλέτας. Μετά τον πόλεμο η κατεστραμμένη – και υπό αμερικανική κατοχή – χώρα είχε ανάγκη από φτηνά μεταφορικά μέσα.
Πάμπολλες εταιρίες επικεντρώθηκαν αρχικά στην κατασκευή ποδηλάτων και αργότερα μίνι κινητήρων που θα εφαρμόζονταν επάνω τους.
Η δεκαετία του ’50 είδε πλήθος μικρών και μεγαλύτερων ονομάτων να επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την έκρηξη των πωλήσεων με το δικό του τρόπο ο καθένας.
Και η δεκαετία του ’60 είδε τη συντριπτική πλειοψηφία –εκτός πέντε-έξι– να κλείνει. Mitsubishi, Fuji, Bridgestone, Toyo, Tohatsu, Sanyo, Nissan ήταν μερικά από τα πολλά ονόματα που υπέκυψαν στην εξουθενωτική επίθεση των Honda, Yamaha, Suzuki, Kawasaki…
Abe – Star (1951 – 1959)
Περιορισμένης παραγωγής χειροποίητες μοτοσυκλέτες που συγχρόνως ήταν πανάκριβες.
Στα οκτώ χρόνια που παρέμεινε η εταιρία στην αγορά, δεν παρουσίασε παρά λίγα μοντέλα, με κορυφαίο ένα δικύλινδρο V, 340 κυβικών, με εκκεντροφόρους επικεφαλής και τετρακάλαμο μπροστινό σύστημα.
Bridgestone (1952 – 1967)
Παράλληλα με τα λάστιχα, η Bridgestone έφτιαχνε και ποδήλατα. Το 1952 ζήτησε από τη Fuji Precision Industries –γνωστή μας ως Datsun– να κατασκευάσει έναν μικρό κινητήρα που να βιδώνεται γρήγορα πάνω στα ποδήλατά της, μετατρέποντάς τα σε μοτοποδήλατα.
Έξι χρόνια μετά, το ’58, η Bridgestone απορρόφησε τη Fuji Precision και έφτιαξε ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής μοτοσυκλετών που χρησιμοποιούσαν κινητήρες 50, 60 και 90 κυβικών.
Το 1970 η εταιρία απασχολούσε πάνω από 1.000 άτομα στο εργοστάσιο μοτοσυκλετών της και πουλούσε 200.000 μοτοσυκλέτες (και 350.000 ποδήλατα) ετησίως, με κυβισμούς στα 175, 200, 250 και 350 –εκτός των “μικρών”. H παραγωγή μοτοσυκλετών της Bridgestone σταμάτησε το 1967 για λόγους που θα αναλύσουμε σε μελλοντικό μας άρθρο… γιατί έχει πολύ ενδιαφέρον.
Cabton (1935 – 1961)
Οι μοτοσυκλέτες κατασκευάζονταν στην Οσάκα από τον Koushiro Nakagawa και τον γιο του. Το όνομα προέκυψε από τη συντομογραφία του σλόγκαν: “Come and Buy To Osaka Nakagawa”. Οι πρώτες Cabton ήταν αντιγραφή εγγλέζικων Ariel, ενώ μετά τον πόλεμο κατασκευάστηκε και το πρώτο δίχρονο μικρομοτέρ για ποδήλατα. 
Στα μέσα της δεκαετίας του ’50 -όταν η Cabton ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη εταιρία στην Ιαπωνία- η γκάμα περιλάμβανε κινητήρες από 250 μέχρι 600 κυβικά, με έναν ή δύο κυλίνδρους και έντονες επιρροές από τους κινητήρες της Indian. Οι μικρότερου κυβισμού μοτοσυκλέτες κυκλοφόρησαν με το όνομα Mizuho.
DSK (1954 – 1962)
Εταιρία (Daito Seiki) που κατασκεύαζε μηχανές κλωστοϋφαντουργίας και για οκτώ χρόνια παρήγαγε μια αντιγραφή της γερμανικής BMW R 25 στα 247 κυβικά.
Fuji (1946 – 1968)
Η Fuji Kogyo μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κατασκεύαζε πολύ πετυχημένα αεροπλάνα για πολεμική και πολιτική χρήση. Αργότερα άλλαξε το όνομά της στο γνωστό μας Fuji Heavy Industries.
Όπως έκαναν πολλές βιομηχανίες πολεμικού υλικού, έτσι και η αεροναυπηγική εταιρία Fuji Heavy Industries (που σήμερα εκτός των άλλων παράγει και τα αυτοκίνητα Subaru) πέρασε στην παραγωγή φτηνών δίτροχων. Το Fuji Rabbit, το πρώτο ιαπωνικό σκούτερ που κατασκευάστηκε μετά τον πόλεμο, ήταν μια φτηνή απομίμηση των αρχαιοπρεπών, πολύ απλών στην κατασκευή αμερικανικών σκούτερ. 
Χρησιμοποιούσαν δίχρονους κινητήρες 135 κυβικών και το 1957 βρίσκει τα Rabbit να διαθέτουν και κινητήρα 250 κυβικών, μίζα και γενικά όλα αυτά που έπρεπε να φοράει ένα σκούτερ της εποχής, ώστε να θεωρηθεί μοντέρνο.
Αν και η Fuji παρουσίασε τη δική της έκδοση “παπιού” με σκοπό να αντισταθεί στο παλιρροιακό κύμα των C100 της Honda, δεν κατάφερε να σημειώσει αντίστοιχη επιτυχία, με αποτέλεσμα λίγο πριν το τέλος της δεκαετίας του ’70 να σταματήσει την παραγωγή δίτροχων.
Hodaka (1964 – 1978)
Εταιρία που προμήθευε τη Yamaguchi με κινητήρες και όταν αυτή έκλεισε, πέρασε στην παραγωγή ολόκληρων μοτοσυκλετών. Σχεδιασμένες και κατασκευασμένες κυρίως για την αμερικανική αγορά –όπου σημείωσαν σχετική επιτυχία– οι Ηοdaka δεν πουλήθηκαν ποτέ στην Ιαπωνία.
Υπήρχαν αξιόπιστα 100άρια και 125, πάντα δίχρονα, κυρίως για χρήση εκτός δρόμου. Από το ’75 και μετά υπήρχε στην γκάμα και ένα δίχρονο 250, αλλά η εταιρία δεν άντεξε πολλά χρόνια ακόμα.
Marusho – Lilac (1949 – 1967)
Η εταιρία που κατασκεύαζε τις Marusho και Lilac ξεκίνησε τις δραστηριότητές της το 1948 με το όνομα Marusho Shokai. Το ’51 παρουσίασε την πρώτη της μοτοσυκλέτα, την LB, με μονοκύλινδρο κινητήρα 150 κυβικών. Την ίδια χρονιά άλλαξε το όνομά της σε Marusho Industrial Motorcycle Company Ltd.
Τα επόμενα οκτώ χρόνια ακολούθησε ένας οργασμός παραγωγής, αφού παρουσιάστηκαν 31 νέα μοντέλα κάτω από το όνομα της Lilac. Τα 29 φορούσαν άξονα στην τελική τους μετάδοση. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και με μια οικογένεια κινητήρων τετράχρονων V-2 στην γκάμα της, η Lilac άρχισε να εξάγει στις ΗΠΑ, ακολουθώντας το παράδειγμα της Honda.
Το μικρότερο V-2 διέθετε 125 κυβικά (!), ενώ ένα 250 και ένα 300 συμπλήρωναν τη “διαφορετική” απόβαση στην Αμερική. Όλα χρησιμοποιούσαν δύο μπαταρίες, άξονα, ένα μεγάλο μιζο-δυναμό που ξεκινούσε τον κινητήρα γυρίζοντας απευθείας τον στρόφαλο. Τα Lilac είχαν όμως και μειονεκτήματα, όπως χαμηλής ποιότητας πιστόνια και ατελή λίπανση με τις αναμενόμενες ζημιές.
Όλα τα μεγάλα σχέδια της εταιρίας διεκόπησαν το ’61 λόγω χρεοκοπίας. Ξεκίνησε το ’64 εκ νέου, με διαφορετικό όνομα: Marusho και μοτοσυκλέτες όπως οι 500άρες μπόξερ Magnum, Electra.
Ο κινητήρας τους έμοιαζε διαβολεμένα με κείνον της BMW, απέδιδε 40 ίππους στις 7.000 σ.α.λ. και είχε τελική κοντά στα 160 χ.α.ώ. παρακαλώ. Τελευταίο έτος κατασκευής των Marusho ήταν το 1967.
Meguro (1937-1964)
Πρόκειται για μια εταιρία που ιδρύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’20 κατασκευάζοντας εξαρτήματα αυτοκινήτων & μοτοσυκλετών. Δέκα χρόνια αργότερα κατασκεύασε την πρώτη της μοτοσυκλέτα 500 κυβικών, με τετράχρονο μονοκύλινδρο κινητήρα. Μετά τον πόλεμο παρουσίασε μια γκάμα μοντέλων, έντονα επηρεασμένων από τη βρετανική σχολή.
Είχαν χωρητικότητα από 250 μέχρι 650 κυβικά, με έναν ή δύο κυλίνδρους. Οι 650 ήταν δικύλινδρες, αντιγραφή της BSA Α-10, μέτριας όμως ποιότητας και αξιοπιστίας. Μετά την εξαγορά της Meguro από την Kawasaki το 1961 –λαμβάνοντας παράλληλα και τεχνογνωσία, αναφορικά με τους τετράχρονους κινητήρες– για λίγο καιρό πωλούνταν στην αγορά μοτοσυκλέτες της Meguro (250 και 650) με το σήμα των ναυπηγείων της Kawasaki.
Meihatsu (1953 –1961)
Παρουσίασε μια γκάμα μοντέλων από 50 μέχρι 250 κυβικά, πάντα με δίχρονους κινητήρες που κατασκευάζονταν από την Kawasaki. Η Meihatsu σταμάτησε την παραγωγή της, όταν η Kawasaki λανσάρισε την πρώτη αποκλειστικά δική της μοτοσυκλέτα.
H εταιρία συνέχισε με την κατασκευή ενός πετυχημένου μίνι αυτοκινήτου με το όνομα Minica (καμία σχέση με αυτό της Mitsubishi)
Miyata (1909 – 1964)
Από τις παλαιότερες εταιρίες της Ιαπωνίας, η οποία παρήγαγε μοτοσυκλέτες με το όνομα Ashahi μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην γκάμα της υπήρχε, εκτός από μονοκύλινδρα 250 και 350, και μια δικύλινδρη σε σειρά 500άρα. Οι γραμμές των Ashahi ήταν σαφώς επηρεασμένες από τη βρετανική σχολή. Σήμερα η Miyata κατασκευάζει ποδήλατα.
Nissan (1951 – 1956)
Ο γνωστός γίγας της αυτοκινητοβιομηχανίας που παρουσίασε για μερικά χρόνια μια σειρά μοτοποδηλάτων με τετράχρονους κινητήρες 60 κυβικών, με περιορισμένη εμπορική επιτυχία.
Omega (δεκαετία του ’60)
Για λόγους μάρκετινγκ και προβολής, οι Omega ήταν μοτοσυκλέτες της Kawasaki που ονομάζονταν έτσι ειδικά για την αμερικανική αγορά. Πιθανότατα, αν η κίνηση αυτή είχε πετύχει, σήμερα να μιλούσαμε για τις Omega και όχι για τις Kawasaki παγκοσμίως. Κρίμα, γιατί θα υπήρχε μια πολύ πετυχημένη εταιρία στον κόσμο με αμιγώς ελληνικό όνομα…
Pointer (1946 – 1962)
Μια πολύ μεγάλη εταιρία που πρωταγωνίστησε στα μέσα της δεκαετίας που ’50. Είχε επικεντρώσει την προσοχή της στα μονοκύλινδρα δίχρονα μέχρι 250 κυβικά.
Rikuo (1935 – 1962)
Την περίοδο που οι δραστηριότητες των εταιριών βρίσκονται σε σύγχυση, εν όψει του πολέμου, η φαρμακοβιομηχανία Sankyo (που εξελίχθηκε και σε άλλους τομείς αργότερα) εισάγει από το ’20 τις Harley-Davidson στην Ιαπωνία. Τελικά θα πάρει την άδεια και τις κατασκευάζει για την εγχώρια αγορά. Οι πρώτες ιαπωνικές Harley εμφανίστηκαν το 1935 με το όνομα Rikuo που στα ιαπωνικά σημαίνει “Ο βασιλιάς της στεριάς”, υπαινισσόμενο προφανώς τις δυνατότητες της μοτοσυκλέτας.
Με τον Β’ Παγκ. Πόλεμο να πλησιάζει ολοταχώς, η Sankyo προμηθεύει τον ιαπωνικό στρατό με τις Harley- Replica που κινούν και καλάθι. Στη δεκαετία του ’50 η εταιρία προχώρησε στην αντιγραφή των μονοκύλινδρων BMW με 250 και 350 κυβικά.
Το 1962 το τμήμα μοτοσυκλετών της σταμάτησε την παραγωγή, έχοντας μόλις εντάξει στην γκάμα της και ένα δικύλινδρο V-2, 1200 κυβικών που και πάλι όμως αντέγραφε τις Harley-Davidson.
Rotary (1951 – 1961)
Μεγάλη ιαπωνική εταιρία που κατασκεύαζε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60 πολύ καλές μοτοσυκλέτες, με κορυφαία μια ποιοτική δίχρονη 125 κυβικών.
Sanyo (1953 –1961)
Πιθανότατα παράπλευρη δραστηριότητα του γίγαντα των ηλεκτρονικών που διήρκεσε επτά χρόνια και παρουσίασε σπορ μοτοσυκλέτες με κινητήρες κατασκευασμένους από την ίδια: έναν τετράχρονο με εκκεντροφόρο επικεφαλής και 248 κυβικά και έναν τετράχρονο 150 κυβικών. Πρόκειται για την, μεγάλη σήμερα, γνωστή μας εταιρία ηλεκτρονικών προϊόντων.
Shin Meiwa (1952- 1963)
Εταιρία που έδρασε κατά τη δεκαετία του ’50 με μικρότερου κυβισμού μοτοσυκλέτες. Σήμερα η Shin Meiwa (ή Maiwa) είναι γνωστή για την κατασκευή υδροπλάνων.
Showa (1948 – 1960)
Εταιρία κατασκευής ποδηλάτων και ειδών γραφείου που δημιούργησε στη δεκαετία του ’30 ένα μοτοποδήλατο με κινητήρα Sachs. Το ’48 άρχισε να κατασκευάζει και κινητήρες για ποδήλατα και την επόμενη χρονιά παρουσίασε ένα δικό της μοτοσυκλετάκι 100 κυβικών.
Αργότερα ήρθαν ένα δίχρονο 150 κι ένα τετράχρονο 175 με εκκεντροφόρο επικεφαλής και τελικά το πιο γρήγορο δίτροχο της Showa, το δίχρονο 250 του 1959. Τον επόμενο χρόνο η εταιρία απορροφήθηκε από τη Yamaha. Η Showa συνεχίζει να υπάρχει και σήμερα και είναι μία από τις πιο πετυχημένες εταιρίες κατασκευής αναρτήσεων για μοτοσυκλέτες και είναι θυγατρική της Honda.
Mitsubishi (1946 – 1964)
Και η Mitsubishi κινήθηκε μετά τον πόλεμο προς την κατεύθυνση των σκούτερ, δημιουργώντας τα Silver Pigeon (χρυσό περιστέρι), προκειμένου να ανακόψει την εμπορική πορεία των “Λαγών” (Rabbit) της Fuji.
Με τη διαφορά ότι, τα Silver Pigeon έφταναν στην αγορά με δίχρονο αλλά και τετράχρονο κινητήρα (με 87 και 192 κυβικά) δανειζόμενα την εμφάνισή τους από τα χοντροκομμένα αμερικανικά Salsbury. Αργότερα, στις δεκαετίες’50/’60 αντέγραφαν τα αντίστοιχα σκούτερ της Innocenti – Lambretta.
Tohatsu (1950 – 1966)
Ιδρύθηκε το 1922 με το όνομα Takata Motor Research Institute και μετονομάστηκε το ’39 σε Tokyo Hatsudoki Company Ltd, κατασκευάζοντας κινητήρες εσωτερικής καύσης πριν τον πόλεμο και γεννήτριες για τον ιαπωνικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ενώ “πήγαινε γυρεύοντας” για βομβαρδισμό εξαιτίας των δραστηριοτήτων της, το ’46 τη βρίσκει να κατασκευάζει εξωλέμβιες, πυροσβεστικές αντλίες και βενζινοκινητήρες.
Το ’50 άρχισε να κατασκευάζει μοτοσυκλέτες με το όνομα Tohatsu και το ’60 άρχισαν οι εξαγωγές στη μεγάλη αμερικανική αγορά. Η παραγωγή των δίχρονων μοντέλων δρόμου (50, 60, 125 και 250) και scrambler (διπλής χρήσης εντός και εκτός δρόμου) συνεχίστηκε μέχρι το 1964, οπότε η εταιρία χρεοκόπησε.
Η δραστηριότητά της σταμάτησε, οι περισσότεροι μηχανικοί της πέρασαν στην Bridgestone κι έτσι η Tohatsu συνέχισε την πορεία της. Σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις καλύτερες εταιρίες κατασκευής εξωλέμβιων κινητήρων, με τις μοτοσυκλέτες της να έχουν καταστεί – όπως και των υπολοίπων ιαπωνικών εταιριών που έχουν κλείσει– εξαιρετικά σπάνια συλλεκτικά κομμάτια.
Toyo Motor (1949 –1959)
Η Toyo ήταν η τρίτη μεγαλύτερη εταιρία κατασκευής μοτοσυκλετών στην Ιαπωνία κατά τη δεκαετία του ’50 και μάλιστα μ’ ένα μοντέλο που στην ουσία αποτελούσε ποδήλατο με κινητήρα. Από το ’55 και μετά η εταιρία παρουσίασε μια κανονική μοτοσυκλέτα με 90 κυβικά.
Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν ένα 125 και ένα 200άρι με δίχρονους κινητήρες και πιρούνι με υστερούντες βραχίονες. Σήμερα, εκτός από ελαστικά, κατασκευάζει και ρουλεμάν, αλλά και επαγγελματικές φωτογραφικές μηχανές.
Yamaguchi (1955 – 1963)
Κατασκευαστής ποδηλάτων που στη δεκαετία του ’50 τοποθέτησε επάνω τους μικρούς κινητήρες, όπως πλήθος άλλων εταιριών.
Το 1960 παρουσιάστηκε το γρήγορο δικύλινδρο δίχρονο 125 με όνομα Super Twin, το οποίο στην ουσία ήταν αντιγραφή του γερμανικού Ariel Leader. Αργότερα, η Yamaguchi υποχρεώθηκε να χρησιμοποιήσει κινητήρες από εξωτερικό προμηθευτή (Hodaka), λίγο προτού χρεοκοπήσει.
ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΙΑΠΩΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΠΟΥ ΧΡΕΩΚΟΠΗΣΑΝ
- Ashahi (1953 – 1965)
- Autobit (1952 – 1962)
- Bim (1956-1961)
- Champion (1960 – 1967)
- Center 1950 –1962)
- Cruiser
- EBU – Star (1952 – 1955)
- Εcho (1958 – 1960)
- Emuro (1957 – 1958)
- Gasuden (1950 – 1960)
- Happy
- Hopestar
- Hirano (1952 – 1961)
- Hongdu (1965 – 1968)
- Hosk (1953 – 1957)
- Hurricane (1953 – 1968)
- IMC
- Jet
- Kanto (1957 – 1960)
- Katakura (1958 – 1962)
- Lancer (1957 – 1960)
- Liner (1949 – 1967)
- Marine
- Martin
- Mizuho
- Monarch
- Mikasa
- Mishima
- NMC (1950-1961)
- Olympus King
- Pony-Monarch (1951 – 1962)
- Pop/Popmanlee (1953 – 1961)
- Popet (1957 – 1963)
- Pandra
- Portly Robbin
- Pearl
- Queen Bee
- SJK (1956 – 1964)
- Silver Star (1953 – 1958)
- Sumita (1953 – 1955)
- Taiyo
- Tsubasa (1955 – 1969)
