Αμερική και Αυστρία = Dirty επιτυχία!
Οι πρώτες ΚΤΜ που έφτασαν στις ΗΠΑ το 1968 δεν φορούσαν στο ντεπόζιτό τους το λογότυπο της μάρκας, αλλά αυτό του Αμερικανού “αντιπροσώπου”, του κυρίου Penton, στον οποίο οφείλει πολλά η μετέπειτα επιτυχία των αυστριακών μοτοσυκλετών που οδήγησε στο σημερινό “θαύμα” της ΚΤΜ. Κείμενο: Βασίλης Αντζουλάτος
Μια υπερκόπωση του John Penton μετά από αγώνα εντούρο στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ήταν το έναυσμα για μια προσπάθεια δεκαετιών που σαν αποτέλεσμα έφερε μια αξιόλογη ολοκαίνουργια “αμερικάνικη” μοτοσυκλέτα, που ήταν στην πραγματικότητα μια ΚΤΜ.
Και έμελλε να μείνει θρυλική, όπως εξάλλου και ο ίδιος ο John Penton για τον κόσμο της εκτός δρόμου μοτοσυκλέτας.
Ήταν μετά τον Β’ Παγκ. Πόλεμο όταν ο John Penton και ο αδελφός του Bill, πάνω σε ισχυρές αλλά βαριές Harley-Davidson, συμμετείχαν στον εξαιρετικά δύσκολο αγώνα εντούρο 800 χιλιομέτρων που ονομαζόταν Jack Pine στην Αμερική!
Εξουθενωμένοι οι δύο Penton, ανίκανοι να αντιδράσουν, είχαν δεχτεί την προσπέραση του νικητή του αγώνα που οδηγούσε μια λιγότερο δυνατή αλλά κατά πολύ ελαφρύτερη BSA.
Από κείνη τη στιγμή στόχος των Penton αλλά κυρίως του John ήταν να φτιάξει μια μικρή ελαφριά μοτοσυκλέτα που να ταιριάζει στους αγώνες εκτός δρόμου.
Oι μοτοσυκλέτες της Penton διατέθησαν τελικά στην αμερικάνικη αγορά για 10 χρόνια, από το ‘68 μέχρι το ‘78, η ιστορία όμως ξεκινάει πολύ νωρίτερα όταν οι Penton, μια αγροτική οικογένεια του Amherst στο Οχάιο με εφτά παιδιά, εμπλέκεται από νωρίς με τις μοτοσυκλέτες. Αγόρια και κορίτσια.
Γεννημένος το 1925, ο John έμαθε και αυτός να οδηγεί πάνω στην ξεχασμένη Harley–Davidson του 1914 του πατέρα του, την οποία είχαν επισκευάσει οι μεγάλοι του αδελφοί.
Ο JOHN PENTON ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τους Πεζοναύτες όπου είχε υπηρετήσει, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να ψάξει για μοτοσυκλέτα, δηλαδή μια Harley–Davidson η οποία όμως λόγω οικονομικής στενότητας ήταν μια μεταχειρισμένη στρατιωτική.
Με παρόμοια μοτοσυκλέτα έλαβε μέρος και ο αδελφός του Bill στον απαιτητικό αγώνα εντούρο των 800 χιλιομέτρων (!) τον “Jack Pine 500-Mile“.
Εκείνη την εποχή η συμμετοχή σε αγώνα εντούρο με βαριά και δύσχρηστα δίτροχα ήταν πολύ συνηθισμένο θέαμα στις ΗΠΑ. Οι μοτοσυκλέτες δρόμου και οι “Off Road” ελάχιστες διαφορές είχαν, γι’ αυτό και οι Αμερικάνοι αναβάτες οδηγούσαν κυρίως είτε Harley-Davidson, είτε Indian.
Κλονίσθηκαν βαρύτατα οι αδελφοί Penton μετά την ήττα τους από τις ελαφρύτερες μοτοσυκλέτες κι έτσι ο John ένα χρόνο μετά (το ’49) επιστρέφει στο Jack Pine πάνω σε μια BSA και χάνει τη νίκη για ένα βαθμό. Το 1950 οι Penton με την βοήθεια και της υπόλοιπης οικογένειας ιδρύουν την επιχείρησή τους, την “Penton Brothers Motorcycle Agency“.
Οι Penton άνοιξαν τα φτερά τους… φιλοξενώντας BSA, BMW και NSU σε ένα κτίριο που ήταν προηγουμένως… ορνιθοτροφείο. Δύο από τα αδέλφια τους, οι Ike και Ted, εξελίχθηκαν σε άριστους μηχανουργούς και σύντομα έγιναν η καρδιά του υποτυπώδους “τμήματος έρευνας και εξέλιξης” της φίρμας.
Αργότερα, στη δεκαετία του ’60, πουλάνε και γιαπωνέζικες μάρκες, ενώ το κατάστημά τους γίνεται κάτι σαν κέντρο επαφής και επικοινωνίας για τους αναβάτες off road της περιοχής.
Ο BILL HΤΑΝ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΥ ΚΕΡΔΙΣΕ το σκληρό εντούρο του Jack Pine, το 1954, τη στιγμή που ο John πάνω σε μονοκύλινδρη NSU άρχισε και αυτός να διακρίνεται σε αγώνες εντούρο. Αργότερα με την θρυλική του BMW 250 έλαβε μέρος σε αγώνες στις ΗΠΑ και το Μεξικό.
Το ’59 ήρθε με πολλές νίκες, με την πιο φημισμένη να είναι το διηπειρωτικό ρεκόρ Νέα Υόρκη – Λος Άντζελες με BMW BMW R69S (με μεγαλύτερο ρεζερβουάρ) σε χρόνο κάτω από 52 ώρες και 11 λεπτά. Το 1961 ψηφίστηκε σαν ο πιο δημοφιλής αναβάτης της χρονιάς στην Αμερική, τη στιγμή που η επιχείρηση τους πήγαινε περίφημα.
Το 1966-67 οι Penton έγιναν επίσημοι αντιπρόσωποι των Ανατολικών πολιτειών των ΗΠΑ για την Husqvarna και ο John πήρε μέρος με μια τέτοια στο Διεθνές Εξαήμερο Εντούρο (ΙSDT) της Πολωνίας εκείνη τη χρονιά. Είχε πλέον παγιώσει τις ιδέες του για το πώς θα έπρεπε να είναι η ιδανική μοτοσυκλέτα εκτός δρόμου. Έπρεπε να είναι ελαφριά, μικρή και ευέλικτη.
Ο John παρότρυνε και πρότεινε στην Husqvarna να κατασκευάσουν μια ελαφριά μοτοσυκλέτα 125 κυβικών που κατά τη γνώμη του θα έκανε θραύση στην Αμερική. Οι Σουηδοί αρνήθηκαν και ο John χωρίς να χάνει χρόνο απευθύνθηκε σε ένα μικρό αυστριακό εργοστάσιο που ονομαζόταν ΚΤΜ, του οποίου είχε γνωρίσει τον ιδιοκτήτη στην έκθεση του Μονάχου το ’67.
Ο Penton αποφάσισε να επισκεφθεί την KTM στην Αυστρία και αρχικά η πρότασή του για την κατασκευή ενός ελαφρού εντούρο αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό. Το ποσόν των 6.000 δολαρίων προκαταβολής-εγγύησης που άφησε στην εταιρία βοήθησε δραστικά την κατάσταση.
Η ΚΤΜ μέχρι τότε κατασκεύαζε ποδήλατα, μοτοποδήλατα και σκούτερ με δυναμικό 300 εργατών και ελάχιστα είχε ασχοληθεί με αγώνες στην άσφαλτο και το χώμα – παρα μόνον με σπέσιαλ – φτιαγμένα 50άρια με κινητήρα Sachs.
ΕΙΝΑΙ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ’68 ΣΤΟ AMHERST του Οχάιο και ο Penton παίρνει στα χέρια του τα έξι πρωτότυπα (με κινητήρες Sachs 100-125cc, μοντέλα Berkshire και Six–Days) που μπαίνουν αμέσως σε αγώνες –με το όνομά του για πρώτη φορά στο ρεζερβουάρ – και διακρίνονται τραβώντας την προσοχή των ανθρώπων του χώρου.
Το ενδιαφέρον για ελαφρά φθηνά δίχρονα εκτός δρόμου είναι πολύ μεγάλο στην Αμερική και τα 700 δολάρια που κοστίζει το καθένα, βοηθούν έτσι ώστε τον πρώτο χρόνο να πουληθούν 400 κομμάτια.
Δέκα σχεδόν χρόνια μετά, γύρω στις 30.000 Penton είχαν πουληθεί στις ΗΠΑ! Με την παρουσίαση του νέου μοντέλου του 1972 με κινητήρα 175 κυβικών -κατασκευασμένο πλέον από την ΚΤΜ – και πλαίσιο από χρωμιομολυβδαίνιο, η Penton είχε μεγάλη επιτυχία.
O κυβισμός ανεβαίνει αργότερα στα 250 και 400cc με το όνομα της ΚΤΜ φυσικά να φιγουράρει για όλο τον υπόλοιπο κόσμο εκτός Αμερικής.
Το 1974 η ” ΚΤΜ-Penton” κερδίζει το πρώτο της Παγκόσμιο Πρωτάθλημα μοτοκρός στα 250, με αναβάτη τον Ρώσο Gennadij Moiseev από το Λένινγκραντ.
Ο John Penton είχε επηρεάσει στο μέγιστο στη μεγάλη ανάπτυξη των off road κατασκευών στην Αμερική με τις ιδέες του, ενώ οι μοτοσυκλέτες του ήταν αξιόπιστες και ελαφριές, ενώ παράλληλα ήταν προσιτές στον πολύ κόσμο. Επίσης μετατρεπόταν εύκολα σε εντούρο, μοτοκρός ή playbike.
ΠΑΡ’ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ και τη φήμη του ονόματος ο Penton το ’77 πούλησε τα δικαιώματα του στην ΚΤΜ. Η αυστριακή εταιρία που είχε πλέον στο δυναμικό της 600 εργάτες είδε το οβάλ λογότυπό της να εμφανίζεται στην Αμερική, ξεκινώντας μια μεγάλη διαδρομή μέχρι σήμερα, που εμφανίζεται πλέον σαν κορυφαίος κατασκευαστής της Ευρώπης.
Eπετειακή έκδοση ΚΤΜ 200 Jackpiner του 1997
Μέσα στα 10 χρόνια διάθεσης των Penton οι Αμερικάνοι αναβάτες κατέκτησαν 44 χρυσά, 17 αργυρά και 18 χάλκινα μετάλλια στο Διεθνή Εξαήμερο Αγώνα Εντούρο (ISDE) και πολλές διακρίσεις σε αγώνες στις ΗΠΑ.
Πέρα όμως από αυτές τις αγωνιστικές δάφνες, αυτό που αξίζει πάνω από όλα είναι το προνόμιο της οικογένειας Penton να έχουν δει να γράφεται με εμπορική επιτυχία το όνομά τους σε ρεζερβουάρ νικηφόρων μοτοσυκλετών και το ότι ενέπλεξαν μια εταιρία – την ΚΤΜ – σε μια δραστηριότητα που την βοήθησε πολύ στην εξέλιξή της και στην παγκόσμια καταξίωση του σήμερα.
