Το πρωτότυπο 4κύλινδρο δίχρονο, με «τετράγωνη» διάταξη κυλίνδρων, που δεν βγήκε ποτέ στην παραγωγή
Η ιστορία δεν γράφεται ποτέ με “τα εάν και τα ίσως” , ωστόσο πολλές φορές αναρωτιέται κανείς πώς θα είχε διαμορφωθεί η πορεία των μοτοσυκλετών, αν κάποια πράγματα είχαν συμβεί με διαφορετικό τρόπο. Όπως η περίπτωση του πρωτότυπου Kawasaki Square Four, μιας «υπερ-μοτοσυκλέτας» της δεκαετίας του ’70 που ήταν έτοιμη να μπει σε διαδικασία παραγωγής, αλλά οι συγκυρίες και οι νομοθεσίες δεν της το επέτρεψαν.
Μπορεί οι περισσότεροι από εμάς να έχουμε ζήσει το αποκορύφωμα και τη λήξη του «πολέμου της τελικής ταχύτητας» μεταξύ των Ιαπώνων κατασκευαστών, ωστόσο σίγουρα δεν έχουμε παρακολουθήσει τα γεγονότα στο αρχικό ξέσπασμά τους.
Βρισκόμαστε, λοιπόν, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και η Kawasaki με την Honda έχουν ξεκινήσει τις εχθροπραξίες για το ποια θα είναι πιο γρήγορη.
Το θρυλικό δίχρονο τρικύλινδρο Kawasaki 500 Mach III, έχει βιώσει μια βραχύβια στέψη ως η γρηγορότερη ιαπωνική μοτοσυκλέτα παραγωγής, αλλά σύντομα χάνει τον τίτλο από το Honda CB750 Four το 1969.
Η Kawasaki, που από τότε είχε την εμμονή να διαθέτει στη γκάμα της την πιο γρήγορη μοτοσυκλέτα παραγωγής στον κόσμο, το παίρνει βαρέως. Απαντά άμεσα με το εξωφρενικό τρικύλινδρο δίχρονο σε σειρά Kawasaki Mach IV 750 και επανακτά το στέμμα, ενώ λίγο μετά παρουσιάζει και το τετρακύλινδρο σε σειρά Z1 των 900 cc που ανεβάζει τον πήχη της τελικής ακόμα πιο ψηλά.
Κάπως έτσι, η Kawasaki βρίσκεται να έχει τις γρηγορότερες μοτοσυκλέτες παραγωγής με δίχρονους και τετράχρονους κινητήρες. Αλλά αυτό δεν της αρκεί, ούτε επαναπαύεται. Θέλοντας να προλάβει τυχόν αντεπιθέσεις του ανταγωνισμού, αλλά και να βρεθεί μπροστά από αυτούς στο παιχνίδι της τεχνολογικής υπεροχής, ξεκινά άμεσα την εξέλιξη μιας νέας μοτοσυκλέτας.
Στην Kawasaki δεν θέλουν απλώς το μοντέλο αυτό να είναι το πιο γρήγορο, θέλουν επίσης να είναι εύχρηστο και με καλή, για τα δεδομένα της εποχής, οδηγική συμπεριφορά. Eπιλέγουν για άλλη μια φορά να επενδύσουν σε δίχρονο κινητήρα ώστε να εκμεταλλευτούν το μικρότερο βάρος αλλά και την καλύτερη απόδοση στο λίτρο, έναντι των τετράχρονων μοτέρ.
Ωστόσο η εν σειρά διάταξη που χρησιμοποιούσαν στα τρικύλινδρα Mach αλλά και η αερόψυκτη φύση των κινητήρων αυτών τους δημιουργεί προβλήματα, με το πλάτος αλλά και τη μεγάλη μετωπική επιφάνεια του μοτέρ να επηρεάζουν την αεροδυναμική.
Αποφασίζουν να εφαρμόσουν υγρόψυξη και να προσθέσουν έναν κύλινδρο, το θέμα όμως είναι η διάταξη, που θα πρέπει πάση θυσία να δημιουργεί έναν μικρό σε διαστάσεις κινητήρα.
Αυτό είναι το σημείο στο οποίο ακολουθούν μια αντισυμβατική οδό, παρουσιάζοντας έναν “διαφορετικό” και πιο “οικονομικό” σε μέγεθος κινητήρα.
«Square» ή «Square Four» κινητήρας είναι αυτός που έχει τέσσερις κυλίνδρους σε «τετράγωνη» διάταξη, με κάθε ζεύγος κυλίνδρων κατά τον εγκάρσιο άξονα να διαθέτει από έναν ξεχωριστό στρόφαλο. Εν ολίγοις και απλοποιημένο περιγραφικά, είναι σαν δύο δικύλινδρους σε σειρά κινητήρες τον ένα πίσω από τον άλλον, με κοινό κάρτερ αλλά ξεχωριστούς στρόφαλους.
Αυτός ο τύπος κινητήρα δεν αποτέλεσε εφεύρεση της Kawasaki, υπήρχε και στο παρελθόν και η θρυλική, βρετανική Ariel ήταν μια εταιρία που είχε πειραματιστεί πολύ με αυτόν, ωστόσο οι «πράσινοι» δημιούργησαν την πιο προηγμένη τεχνολογικά εκδοχή του και μάλιστα σε δίχρονη έκδοση.
Η υγρόψυξη εκείνη την εποχή θεωρείτο εξέχον χαρακτηριστικό στις μοτοσυκλέτες και μόνο από αυτό το γεγονός το μοντέλο θα χαρακτηριζόταν προηγμένο και θα είχε ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Επίσης, το μοτέρ είχε όλους τους κυλίνδρους στην τετράγωνη αυτή διάταξη ενοποιημένους και τα υδροχιτώνια επικοινωνούσαν μεταξύ τους επιτρέποντας ελεύθερη κυκλοφορία του ψυκτικού υγρού.
Αν και η τροφοδοσία γινόταν ανά ζεύγη κυλίνδρων μέσω καρμπιρατέρ, η Kawasaki αναφέρεται ότι είχε δοκιμάσει ακόμη και ψεκασμό με επιτυχία!
Ένα άλλο επίσης στοιχείο που σήμερα το θεωρούμε δεδομένo αλλά τότε δεν ήταν σε καμία περίπτωση, αποτελούσε η μίζα, ενώ η μοτοσυκλέτα έφερε επίσης δύο δισκόφρενα στον μπροστινό τροχό, όταν ακόμα και τα Z1 900, το CB750 Four της Honda και τα Mach III & IV είχαν ένα. Δύο δίσκους μπροστά είχαν τότε μόνο οι «εξωτικές» ιταλικές μοτοσυκλέτες της εποχής και οι αγωνιστικές.
Το Kawasaki Square Four 750 ήταν έτοιμο να μπει σε διαδικασία παραγωγής, με την εξέλιξή του να βρίσκεται στο τελικό της στάδιο, ωστόσο φρένο σε όλο αυτό έβαλαν οι περιορισμοί που έθεσαν οι ΗΠΑ για τους ρύπους των μοτοσυκλετών στις αρχές της δεκαετίας του 1970.
Με τις ΗΠΑ να αποτελούν την μεγαλύτερη αγορά για μοντέλα αυτού του είδους, η Kawasaki ανέστειλε προσωρινά την εξέλιξη, για να την διακόψει οριστικά το 1973.
Ένα πρωτότυπο της Kawasaki Square Four 750 βρίσκεται στο μουσείο της Kawasaki στην Iαπωνία, αποτελώντας ένα από τα ελάχιστα μοντέλα της ιστορίας που έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν έναν μύθο, χωρίς καν να έχουν ποτέ κυκλοφορήσει στο δρόμο.
Μάλιστα ο μύθος αυτός συνεχίζει να συντηρείται, αφού η Kawasaki ποτέ δεν αποκάλυψε την ισχύ της μοτοσυκλέτας αυτής που σκόπευε να αποτελέσει την ταχύτερη της εποχής της.